Om je konijn gezond en gelukkig te houden, is het belangrijk dat de juiste voeding wordt gegeven. Konijnen hebben namelijk gevoelige darmen die snel overstuur kunnen raken. Een goed dieet helpt om dit te voorkomen. Daarnaast wil je natuurlijk niet dat je konijn te zwaar wordt of gebitsproblemen krijgt. We leggen je uit welk dieet geschikt is voor je konijn.  

De juiste samenstelling

De ideale voeding voor je konijn bestaat uit 80% ruwvoer, 10-20% groenten en kruiden en 5% pellets. Eventueel kun je af en toe wat fruit of een snoepje als tussendoortje geven, mits je konijn goed op gewicht is.  

Ruwvoer
Ruwvoer is het belangrijkste onderdeel van het dieet van je konijn. Onder ruwvoer verstaan we hooi en gras. Beide bevatten veel vezels, die de darmen van je konijn lekker actief houden en het gebit onderhouden. Te weinig ruwvoer kan ervoor zorgen dat je konijn last krijgt van de darmen of het gebit. Wees kieskeurig in het hooi dat je aan je konijn geeft. Het hooi mag niet te stoffig zijn en geen schimmel bevatten. Dit kun je controleren door het hooi te bekijken en eraan te ruiken. Heeft het hooi een muffe geur of moet je direct niezen? Dat betekent dat het hooi niet van voldoende kwaliteit is. Geef regelmatig vers hooi aan je konijn en zorg dat dit nooit op is. Als richtlijn kun je aanhouden dat een konijn per dag minimaal een pluk hooi eet zo groot als het konijn zelf. Kies altijd voor hooi gemaakt van gras, andere types hooi bevatten namelijk te veel voedingsstoffen en zijn niet geschikt om onbeperkt te geven. 

Groenten en kruiden
Groenvoer bevat goede voedingsstoffen voor je konijn en is dus een goede aanvulling op ruwvoer. Geef met name groene bladgroenten, zoals witlof, andijvie, boerenkool en broccoli. Kruiden zoals peterselie en ook paardenbloemblad zijn ook erg geschikt. Geef geen ui of prei, dit heeft namelijk een negatief effect op de rode bloedcellen en kan darmproblemen geven. Een stukje wortel of pompoen mag af en toe, maar hier zitten veel suikers in. Geef dit dus met mate. 

Pellets
Konijnen hebben niet zoveel pellets (brokjes) nodig. Als richtlijn houden we maximaal 20 gram/kg streefgewicht per dag aan. Je kunt het beste bikskorrels geven in plaats van gemengde voeding. Dit voorkomt dat je konijn alleen de lekkerste delen van de brokjes op eet en daardoor niet voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt. Het merk Selective is kwalitatief hoogwaardige voeding en raden wij dus aan.

Tussendoortjes
In principe zijn tussendoortjes niet nodig als je konijn voldoende ruwvoer, groenvoer en pellets krijgt, maar je mag best af en toe wat lekkers geven. Bedenk daarbij altijd goed dat je konijn een stuk kleiner is dan jijzelf. Een kwartje van een appel lijkt voor ons niet zo veel, maar is voor je konijn een hele maaltijd. Geef dus alleen een klein stukje fruit of een snoepje en doe dit niet te vaak. 

Risico’s bij verkeerde voeding

Maagdarmproblemen
Konijnen produceren verschillende keutels. De zachtere keutels worden ook wel blindedarmkeutels (caecotrofen) genoemd. Deze keutels bevatten essentiële voedingsstoffen en worden dus normaal gesproken weer door het konijn opgegeten. Te weinig hooi of te veel suikers in de voeding kunnen ervoor zorgen dat de smaak en stevigheid van de blindedarmkeutels veranderen, waardoor je konijn deze niet meer op zal eten. Hierdoor blijven de keutels in de vacht van je konijn plakken (plakpoep). Dit kan voor irritatie van de onderliggende huid zorgen. Ook is er een kans dat groene vliegen eitjes leggen in de vacht die kunnen ontpoppen tot maden (myiasis), wat voor nog meer problemen zorgt. 

Overgewicht
Als je konijn te veel eten krijgt en weinig beweging, dan zal hij uiteindelijk te zwaar worden. Overgewicht kan onder andere voor leververvetting, moeite met ademhalen en gewrichtsproblemen zorgen. Ook zorgt het ervoor dat je konijn niet meer goed bij zijn achterkant kan komen, waardoor de blindedarmkeutels niet meer opgegeten worden en blijven plakken. Zoals al eerder benoemd trekt dit vliegen aan, waardoor je konijn myiasis kan krijgen. 

Gebitsproblemen
Het gebit van konijnen groeit continu door. Daarom is het belangrijk dat je konijn voldoende ruwvoer krijgt, zodat de tanden afslijten en niet te lang worden. Dit kan namelijk voor pijnlijke gebitsproblemen zorgen. Een andere oorzaak van gebitsproblemen is calcium tekort. Bij konijnen die gemengde granen gevoerd krijgen, zien we vaak dat ze selectief eten en daardoor niet voldoende calcium binnenkrijgen. Hierdoor ontstaat een tekort aan calcium in het bloed. Om hiervoor te compenseren wordt er calcium uit het kaakbot vrijgemaakt. Dit zorgt ervoor dat dit bot zwakker wordt en de kiezen en tanden van je konijn niet meer op de juiste plek komen te staan. Mogelijke gevolgen zijn: 

  • Afwijkende stand van de kiezen en/of pijnlijke uitstekende haakjes op de kiezen.
  • Afwijkende stand van de snijtanden, waardoor ze niet goed op elkaar kunnen afslijten en te lang worden.
  • Wondjes in het mondslijmvlies.
  • Botontstekingen of abcessen.
  • Ontsteking van de traanbuizen, met vieze, geïrriteerde ogen tot gevolg.

Konijnen die last hebben van hun gebit tonen vaak wel interesse in voer, maar kunnen niet eten. Ook spelen ze vaak met eten en maken proppen. Daarnaast kunnen speekselen, oog- en neusuitvloeiing, zwellingen aan de kop (door abcessen) en problemen met het maagdarmkanaal optreden. Herken je deze klachten bij je konijn, maak dan zo snel mogelijk een afspraak bij de dierenarts.

Blaasstenen
Zoals benoemd is calcium belangrijk voor een konijn, maar als je konijn te veel calcium binnen krijgt zal dit weer uitgeplast worden. Te veel calcium in de urine kan voor blaasstenen of blaasgruis zorgen. Een andere oorzaak van blaasstenen bij konijnen is een tekort aan vitamine D. Dit zit met name in zonlicht en voer. Vitamine D is nodig om het calcium uit het bloed op te kunnen nemen, zodat calcium de botten en het gebit van je konijn kan versterken. Als konijnen te weinig vitamine D binnenkrijgen door te weinig zonlicht of tekort in de voeding, dan wordt er minder calcium opgenomen en meer uitgeplast. Hierdoor kunnen ook blaasstenen en blaasgruis ontstaan. Een konijn zal daardoor niet meer goed kunnen plassen en pijn hebben. Soms kunnen de stenen niet doorgespoeld worden en moeten deze door middel van een operatie verwijderd worden. Het is dus belangrijk om dit te voorkomen. Geef je konijn daarom niet te veel eten. Aan konijnen die gevoelig zijn voor het ontwikkelen van blaasstenen kun je het beste calciumarme groentes zoals paprika of witlof en calciumarm hooi geven en daarbij vitamine D druppels geven. Het is verstandig om dit altijd in overleg met je dierenarts te doen. 

Take home message

De juiste voeding is heel belangrijk om je konijn gezond te houden. Zorg dus voor een gebalanceerd dieet en trek aan de bel zodra je merkt dat je konijn niet goed eet of andere klachten heeft. Je bent altijd welkom om een afspraak te maken.